રઈસીની મોત બાદ Iranમાં બદલાઈ ગયો ઇતિહાસ, રાષ્ટ્રપતિની રેસમાં નવું નામ આવ્યું સામે

Iran: ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ ઈબ્રાહિમ રાયસીના હેલિકોપ્ટર દુર્ઘટનામાં આકસ્મિક મૃત્યુ બાદ ત્યાં નવેસરથી ચૂંટણી યોજાઈ રહી છે. 28મી જૂને ચૂંટણી યોજાવાની છે. કલમ 131 મુજબ રાષ્ટ્રપતિના મૃત્યુ પછી 50 દિવસની અંદર ચૂંટણી યોજવી જરૂરી છે. ચૂંટણી માટે ઘણા ઉમેદવારોએ પોતાનું રજીસ્ટ્રેશન કરાવ્યું છે અને આ પ્રક્રિયા હજુ પણ ચાલુ છે. ઝોહરેહ ઈલાહિયાને રવિવારે રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે ઉમેદવારી નોંધાવીને સૌને ચોંકાવી દીધા છે. તેમણે આ ચૂંટણી માટે પ્રથમ મહિલા ઉમેદવારી પત્ર રજૂ કર્યું છે.

જો ઝોહરેહ ઈલાહિયનનું નામ ગાર્ડિયન કાઉન્સિલ દ્વારા પસાર કરવામાં આવે છે. તો તે ઈરાનની પ્રથમ મહિલા રાષ્ટ્રપતિ ઉમેદવાર હશે. પશ્ચિમી દેશોએ હંમેશા મહિલાઓના અધિકારો માટે ઈરાનની ટીકા કરી છે. જોહરેહનું ચૂંટણી લડવું પણ ઈરાનની મહિલા વિરોધી છબીને ઘણી હદ સુધી સુધારવાનું કામ કરશે. જોહરેહ ઇલાહિયન એક ચિકિત્સક અને ભૂતપૂર્વ સાંસદ છે. આ સિવાય તે વિદેશ નીતિ સમિતિના સભ્ય પણ રહી ચૂક્યા છે. કટ્ટરવાદી વિચારધારા ધરાવતા જોહરેહ બે વખત સાંસદ તરીકે ચૂંટાયા છે.

નોંધણી પછી આપેલા ભાષણમાં જોહરેહે સારી સરકાર દેશની અર્થવ્યવસ્થા સુધારવા, સમાજ સુધારવા અને ભ્રષ્ટાચાર સામે લડવાનું વચન આપ્યું હતું. અન્ય કટ્ટરપંથીઓની જેમ ઈલાહિયન પણ દેશમાં મહિલાઓ માટે હિજાબ અને શરિયા કાયદાના સમર્થક છે.

زهره الهیان نماینده سابق مجلس به عنوان اولین نامزد زن در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد pic.twitter.com/HU3mrRNWfg

— hadi mohammadi (@m_h_mohammadi) June 1, 2024

શું ગાર્ડિયન કાઉન્સિલ પરવાનગી આપશે?
ઈરાનમાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી લડવા માટેના ઉમેદવારોની પસંદગી 12 સભ્યોની ગાર્ડિયન કાઉન્સિલ દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ કાઉન્સિલનો સીધો સંબંધ ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા સાથે છે અને ઈરાનના કાયદા અનુસાર સર્વોચ્ચ નેતાની પસંદગી કરવાની જવાબદારી પણ આ કાઉન્સિલની છે.

ઇતિહાસમાં કાઉન્સિલે મહિલા ઉમેદવારોની નોંધણી રદ કરી છે. આઝમ તાલેઘાની એક ઈરાની સુધારાવાદી રાજકારણી અને પત્રકાર 1997 થી 2019 માં તેમના મૃત્યુ સુધી દરેક રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં નોંધાયેલા હતા. તેમને ઈરાનમાં ‘ઈસ્લામિક નારીવાદી’ તરીકે પણ જોવામાં આવે છે. પરંતુ વાલી મંડળ દ્વારા દર વખતે તાલેખાનીની ઉમેદવારી નામંજૂર કરવામાં આવી હતી.

Azam Taleghani repeatedly registered to run for #Iran‘s presidency despite always being disqualified because of her gender. She passed away Nov. 1 at the age of 76. In this 2017 photo she was climbing up the steps to register for the election one last time, at 74-years-old. pic.twitter.com/0VLfkXsGui

— IranHumanRights.org (@ICHRI) November 2, 2019

રાષ્ટ્રપતિ પદની ઉમેદવારી માટે અનેક નામ આવ્યા?
ઈરાનની 14મી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે અત્યાર સુધીમાં ઘણા ઉમેદવારોના નામ સામે આવ્યા છે. સેન્ટ્રલ બેંક ઓફ ઈરાન (CBI)ના પૂર્વ ગવર્નર અબ્દોલનાસર હેમતીએ શુક્રવારે રાષ્ટ્રપતિ માટે નોંધણી કરાવી. નોંધણી કરાવનારા ભૂતપૂર્વ સાંસદો અને સંસદસભ્યોનો સમાવેશ થાય છે ખોદરત અલી હેશમતિયન, અબ્બાસ મુક્તદાઈ, ઇસ્ફહાનનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા, મુસ્તફા કાવકેબિયન અને મોહમ્મદ રેઝા સબ્બાગિયન.

એક્સપેડિએન્સી કાઉન્સિલના સભ્ય અને ત્રણ વખત રાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર સઈદ જલીલીએ ફરીથી પોતાનું નામ નોંધાવ્યું છે. સ્વપ્નદ્રષ્ટા નેતૃત્વની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા, તેમણે કહ્યું, “રાષ્ટ્રપતિ પાસે મહાન દેશને આગળ લઈ જવાની દ્રષ્ટિ હોવી જરૂરી છે અને માત્ર રોજિંદા મૂળભૂત કામ કરવા માટે નહીં. તેમણે કહ્યું કે ઈરાન એક મહત્વપૂર્ણ ઐતિહાસિક મોરચે છે અને આ તકને અવગણવાથી આપણી પ્રગતિમાં અવરોધ આવશે.