મતદાન પછી EVM મશીનોનું શું થાય છે? જાણો આખી પ્રક્રિયા

Election Commission: લોકસભા ચૂંટણીના પ્રથમ તબક્કામાં પડેલા મતોની ગણતરી થઈ ગઈ છે અને હવે બધાની નજર બીજા તબક્કાના મતદાન પર છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે મતદાન પૂર્ણ થયા બાદ EVM મશીનોનું શું થાય છે? મતદાન પૂર્ણ થયા બાદ ઈવીએમ મશીનોને કડક સુરક્ષા હેઠળ સ્ટ્રોંગ રૂમમાં લઈ જવામાં આવે છે. આ એક ખાસ ડિઝાઇન કરેલ રૂમ છે જે મશીનોને કોઈપણ પ્રકારની ચેડાં અથવા નુકસાનથી બચાવવા માટે બનાવવામાં આવ્યો છે.

સ્ટ્રોંગ રૂમ એવી રીતે બનાવવામાં આવ્યો છે કે કોઈ અનધિકૃત વ્યક્તિ અંદર ન જઈ શકે. મશીનો રાખવા માટે ખાસ રેક્સ અને તિજોરી હોય છે અને રૂમમાં સીસીટીવી કેમેરા અને સશસ્ત્ર સુરક્ષા કર્મચારીઓ તૈનાત છે. મતગણતરીના દિવસ સુધી ઈવીએમ મશીનો સ્ટ્રોંગ રૂમમાં રાખવામાં આવ્યા છે. મતગણતરી માટે અધિકૃત અધિકારીઓની હાજરીમાં જ મશીનોને સ્ટ્રોંગ રૂમમાંથી બહાર કાઢવામાં આવે છે.

સ્ટ્રોંગ રૂમમાં સલામત..
ચૂંટણીમાં મતદાન બાદ EVM મશીનોને સ્ટ્રોંગ રૂમમાં સુરક્ષિત રાખવામાં આવે છે. તે એક ઓરડો છે જે ખાસ કરીને મશીનોને કોઈપણ અનધિકૃત ઍક્સેસ અથવા નુકસાનથી બચાવવા માટે બનાવવામાં આવ્યો છે. સ્ટ્રોંગ રૂમની સુરક્ષાને અભેદ્ય બનાવવા માટે અનેક સ્તરના પગલાં લેવામાં આવે છે.

CAPF તૈનાતી: CAPF કર્મચારીઓ સ્ટ્રોંગ રૂમની સુરક્ષાની પ્રથમ લાઇન બનાવે છે. જો સૈનિકોની અછત હોય તો વધારાની સુરક્ષા માટે સરકારને વિનંતી કરી શકાય છે.
સીસીટીવી સર્વેલન્સ: સ્ટ્રોંગ રૂમમાં 24-કલાક સીસીટીવી કેમેરા દરેક ગતિવિધિ પર નજર રાખે છે. જેનાથી કોઈપણ શંકાસ્પદ પ્રવૃત્તિને શોધી કાઢવામાં સરળતા રહે છે.
કંટ્રોલ રૂમઃ સ્ટ્રોંગ રૂમની સામે એક કંટ્રોલ રૂમ બનાવવામાં આવે છે. જ્યાંથી સુરક્ષા કર્મચારીઓ સમગ્ર સંકુલ પર નજર રાખે છે અને કોઈપણ ખતરાને તરત જ જવાબ આપી શકે છે.
સુરક્ષાના ત્રણ ચક્રો: સ્ટ્રોંગ રૂમને ત્રણ સુરક્ષા ચક્રોમાં વહેંચવામાં આવ્યો છે. દરેક વર્તુળમાં CAPF ગાર્ડ્સ, પોલીસ ફોર્સ અને ડિસ્ટ્રિક્ટ એક્ઝિક્યુટિવ ફોર્સ ગાર્ડ્સ દ્વારા સંચાલિત છે. આ બહુ-સ્તરીય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરે છે કે કોઈપણ અનધિકૃત વ્યક્તિ મશીનોને ઍક્સેસ કરી શકશે નહીં.

વધારાના સુરક્ષા પગલાં:
મજબૂત બાંધકામ: સ્ટ્રોંગ રૂમ મજબૂત અને ટકાઉ સામગ્રીમાંથી બનાવવામાં આવે છે જેથી તેને તોડવું મુશ્કેલ હોય.
સીલ કરવું: મતદાન પૂર્ણ થયા પછી EVM મશીનો સાથે છેડછાડ કરવામાં આવી નથી તેની ખાતરી કરવા માટે તેને સીલ કરવામાં આવે છે.
પ્રવેશ પ્રતિબંધો: માત્ર અધિકૃત કર્મચારીઓને યોગ્ય પરવાનગી સાથે સ્ટ્રોંગ રૂમમાં પ્રવેશવાની મંજૂરી છે.

મતદાન પછીનો સંગ્રહ
મતદાન પૂર્ણ થયા પછી EVM મશીનોમાંથી પસાર થતી મુખ્ય પ્રક્રિયાઓ નીચે મુજબ છે.
1. સીલિંગ અને સુરક્ષા: મતદાન પૂર્ણ થયા પછી મતદાન અધિકારી ઇવીએમના બેલેટ યુનિટ અને કંટ્રોલ યુનિટને અલગ કરે છે અને તેમને અનુક્રમે “સીલ ટેગ” અને “સીલ બટન” વડે સીલ કરે છે. સીલિંગ પ્રક્રિયામાં મતદાન અધિકારી અને રાજકીય પક્ષોના પ્રતિનિધિઓની હાજરીમાં મશીનોના જુદા જુદા ભાગો પર ક્રમિક સીલ મૂકવામાં આવે છે. સીલ કરવાની પ્રક્રિયા એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે મતદાન પછી કોઈ મશીન સાથે છેડછાડ કરી શકે નહીં.

2. સંગ્રહ અને પરિવહન: સીલબંધ EVM ને પછી સુરક્ષિત સ્થાન પર લઈ જવામાં આવે છે. જેમ કે સ્ટ્રોંગ રૂમ અથવા અસ્થાયી સંગ્રહ કેન્દ્ર લઇ જવામાં આવે છે. સ્ટ્રોંગ રૂમ સામાન્ય રીતે મતદાન મથકો અથવા સરકારી કચેરીઓમાં સ્થિત હોય છે અને સીસીટીવી કેમેરા અને સશસ્ત્ર સુરક્ષા કર્મચારીઓ સહિત ચુસ્ત સુરક્ષા હોય છે. ચૂંટણી પંચ દ્વારા અધિકૃત વાહનોનો ઉપયોગ કરીને ઈવીએમનું પરિવહન કાળજીપૂર્વક અને સુરક્ષિત રીતે કરવામાં આવે છે.

3. મતગણતરી: નિર્ધારિત તારીખે ઈવીએમને મતગણતરી કેન્દ્રો પર લઈ જવામાં આવે છે. અધિકારીઓ દ્વારા સીલ તોડીને મતગણતરી માટે મશીનો તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે. મતગણતરી પ્રક્રિયા દરમિયાન દરેક ઈવીએમમાંથી નોંધાયેલા મતોને ઈલેક્ટ્રોનિક રીતે એકત્ર કરવામાં આવે છે અને પરિણામો છાપવામાં આવે છે.

4. સંગ્રહ: મતોની ગણતરી પૂર્ણ થયા પછી EVMને ફરીથી સીલ કરવામાં આવે છે અને સુરક્ષિત સંગ્રહ માટે પાછા લઈ જવામાં આવે છે. આને આગામી ચૂંટણી સુધી સ્ટોરેજમાં રાખવામાં આવે છે.

નિર્ધારિત તારીખ અને સમયે અધિકૃત ચૂંટણી અધિકારીઓ સ્ટ્રોંગ રૂમમાંથી ઇવીએમ મશીનો બહાર કાઢે છે. ત્યારબાદ મશીનોને મતગણતરી કેન્દ્રો પર લઈ જવામાં આવે છે. જ્યાં મતોની ગણતરી કરવામાં આવે છે. મતગણતરી પ્રક્રિયા પહેલા અને પછી EVM મશીનોની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે ઘણા કડક પ્રોટોકોલનું પાલન કરવામાં આવે છે.

ટેમ્પર-પ્રૂફ: મશીનો ટેમ્પર-પ્રૂફ હોય છે. જેનો અર્થ છે કે તે ખોલવામાં આવે છે કે તેની સાથે છેડછાડ કરવામાં આવે છે કે કેમ તે શોધવાનું સરળ રહેશે.
એન્ક્રિપ્શન: મત ડેટા એન્ક્રિપ્ટેડ છે. એટલે કે માત્ર અધિકૃત વ્યક્તિઓ જ તેને એક્સેસ અને ડિક્રિપ્ટ કરી શકે છે.
સૉફ્ટવેર સુરક્ષા: EVM સૉફ્ટવેર તેને વાયરસ અને અન્ય માલવેરથી બચાવવા માટે સુરક્ષા પગલાંથી સજ્જ છે.