જેસલમેરમાં ધરતી ફાળીને નીકળ્યું 60 લાખ વર્ષ જૂનું પાણી? ભૂસ્તર વૈજ્ઞાનિકોએ કર્યો ચોંકાવનારો ખુલાસો
જેસલમેરઃ રાજસ્થાનના જેસલમેર જિલ્લાના મોહનગઢ વિસ્તારમાં છેલ્લા 3 દિવસથી ટ્યુબવેલના ખોદકામ બાદ ભૂગર્ભમાંથી નીકળતું પાણીનું પૂર સોમવારે બંધ થઈ ગયું હતું. ભૂગર્ભમાંથી પાણીનો કુદરતી પ્રવાહ બંધ થતાં જિલ્લા વહીવટી તંત્ર અને અન્ય એજન્સીઓએ રાહતનો શ્વાસ લીધો છે. પાણીની સાથે ગેસનું લીકેજ પણ બંધ થઈ ગયું છે.
પરંતુ જે સૌથી ચોંકાવનારી બાબત સામે આવી છે તે એ છે કે, ભૂગર્ભજળના નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે, ટર્શરીકાળની રેતી નીકળી છે. આવી સ્થિતિમાં જે પાણી બહાર આવ્યું છે તે 60 લાખ વર્ષ જૂનું હોવાની સંભાવના છે. આવી સ્થિતિમાં તેના અભ્યાસની જરૂર છે અને આ માટે ઘણા કૂવાઓ ખોદવાની જરૂર છે.
સોમવારે સેન્ટ્રલ ગ્રાઉન્ડ વોટર બોર્ડ, આઈઆઈટી જોધપુર રાજ્ય ગ્રાઉન્ડ વોટર બોર્ડના પ્રભારી અને વરિષ્ઠ ભૂગર્ભ જળ વૈજ્ઞાનિક ડૉ. નારાયણ ઈંખિયા અને અન્ય અધિકારીઓ ઘટનાસ્થળે પહોંચ્યા હતા અને વર્તમાન પરિસ્થિતિનો તાગ મેળવ્યો. અહીં બોરિંગ સ્થળે જમીન નીચે દટાયેલા ટ્રકો, મશીનો વગેરેને બહાર કાઢવા અને પાણી ફરી વહી ન જાય તે માટે ઓએનજીસી પાસેથી ટેકનિકલ મદદ માગવામાં આવી છે.
ભૂગર્ભ જળ નિષ્ણાતોએ અહીં ચોંકાવનારી વાત કહી છે. તેઓ માને છે કે, પાણીની સાથે જે રેતી નીકળી છે તે ટર્શરીકાળ સાથે સંબંધિત છે અને આવી સ્થિતિમાં જમીનમાંથી નીકળતું પાણી લાખો વર્ષ જૂનું હોવાની સંભાવના છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, 28 ડિસેમ્બરે સવારે 10 વાગ્યાની આસપાસ ભાજપ મ્યુનિસિપલ બોર્ડના પ્રમુખ વિક્રમ સિંહના મેદાનમાં બોરવેલ ખોદવામાં આવી રહ્યો હતો. લગભગ 850 ફૂટ ખોદ્યા બાદ અચાનક જોરદાર દબાણ સાથે પાણી નીકળવા લાગ્યું હતું. દબાણ હેઠળ જમીનની નીચેથી ગેસ પણ બહાર આવી રહ્યો હતો, જેના કારણે પાણીનો પ્રવાહ 10 ફૂટ ઊંચો હતો. આ દ્રશ્ય જોઈ આસપાસના લોકો ગભરાઈ ગયા હતા. ખેડૂતોના ખેતરમાં નદીની જેમ પાણી વહેવા લાગ્યું હતું. પરંતુ હવે ત્રણ પછી તે બંધ થઈ ગયું છે.
જો કે, નિષ્ણાતોના મતે ઝેરી વાયુઓ જેવા હાનિકારક તત્ત્વો બહાર કાઢીને લિકેજ ગમે ત્યારે ફરી શરૂ થઈ શકે છે. જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટે ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતાની કલમ 163 હેઠળ આ વિસ્તારમાં પ્રતિબંધિત આદેશો લાદ્યા છે. લોકોને ખોદકામ વિસ્તારના 500 મીટરની ત્રિજ્યાથી દૂર રહેવા સૂચના આપવામાં આવી છે.
