December 28, 2024

સ્ટીફન હાર્પર, હામિદ કરઝાઈ, અબ્દુલ્લા શાહિદ… વિશ્વના નેતાઓએ ડો. મનમોહન સિંહને આ રીતે યાદ કર્યા

Manmohan Singh Death: ભારતના પૂર્વ વડાપ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહનું ગુરુવારે રાત્રે દિલ્હીની AIIMS હોસ્પિટલમાં નિધન થયું હતું. પૂર્વ પીએમના નિધન બાદ કેન્દ્ર સરકારે શુક્રવારે યોજાનારા તમામ સરકારી કાર્યક્રમો રદ્દ કરી દીધા છે અને દેશમાં 7 દિવસનો રાષ્ટ્રીય શોક જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. ડૉ.મનમોહન સિંહના નિધન બાદ દુનિયાભરમાં શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવી રહી છે. માલદીવ અને અફઘાનિસ્તાન સહિતના પડોશી દેશોના નેતાઓએ ડૉ.મનમોહન સિંહના નિધન પર શોકની લાગણી વ્યક્ત કરી છે. આ સાથે નેતાઓએ પૂર્વ વડાપ્રધાનના યોગદાન અને દેશો સાથે સારા સંબંધોનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે.

અફઘાનિસ્તાનના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ હામિદ કરઝાઈએ ​​એક સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં કહ્યુ છે કે, ‘ભારતે તેના સૌથી તેજસ્વી પુત્રોમાંથી એક ગુમાવ્યો છે. ડૉ. મનમોહન સિંહ અફઘાનિસ્તાનના લોકો માટે એક અવિશ્વસનીય સાથી અને મિત્ર હતા. હું તેમના નિધનથી ખૂબ જ દુઃખી છું. તેમના પરિવાર, ભારતના લોકો અને સરકાર પ્રત્યે ઊંડી સંવેદના, તેમની આત્માને શાંતિ મળે.’

માલદીવના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ નશીદે લખ્યું ક ,‘મનમોહન સિંહના નિધન વિશે સાંભળીને મને ખૂબ જ દુઃખ થયું છે. મને તેમની સાથે કામ કરવામાં હંમેશા આનંદ આવ્યો અને તેઓ એક દયાળુ પિતા જેવા હતા. તેઓ માલદીવના સારા મિત્ર હતા.’

તેમણે કહ્યું કે, ‘ડૉ. મનમોહન સિંહે યુએસ-ભારત સંબંધોને આગળ વધારવા અને આધુનિકીકરણ કરવામાં અને બંને લોકશાહીને વ્યૂહાત્મક, આર્થિક અને તકનીકી એકીકરણ તરફ દોરી જવાની મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. તેમના નેતૃત્વ દ્વારા નાગરિક પરમાણુ ઉર્જા સહયોગ પર પરિવર્તનકારી સમજૂતી હાંસલ કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. ડૉ. મનમોહન સિંઘને ખરા અર્થમાં આધુનિક દ્વિપક્ષીય સંબંધોના આર્કિટેક્ટ તરીકે ગણવામાં આવે છે.’

ભારતમાં રશિયાના રાજદૂત ડેનિસ અલીપોવે એક સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં લખ્યુ છે કે, ‘પૂર્વ પીએમનું નિધન ભારત અને રશિયા માટે અત્યંત દુઃખ અને શોકની ક્ષણ છે. અમારા દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં ડૉ. મનમોહન સિંઘનું યોગદાન અમૂલ્ય છે. તેમનું સૌમ્ય વર્તન હંમેશા મોહક રહ્યું છે, જેમ કે એક અર્થશાસ્ત્રી તરીકેની તેમની કુશળતા અને ભારતની પ્રગતિ માટેનો તેમનો જુસ્સો છે.’

કેનેડાના ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન સ્ટીફન હાર્પરે એક સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં જણાવ્યું હતું કે, ‘મારા ભૂતપૂર્વ સહયોગી વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહના મૃત્યુના સમાચાર સાંભળીને મને દુઃખ થયું છે. તેઓ તેજસ્વી દિમાગ, પ્રામાણિકતા અને શાણપણના માણસ હતા. લોરેન અને હું ઈચ્છું છું કે તેમને સર્વશ્રેષ્ઠ.” પ્રત્યે અમારી સંવેદના વ્યક્ત કરો.

માલદીવના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ અબ્દુલ્લા શાહિદે ડૉ. મનમોહન સિંહના નિધન પર શોક વ્યક્ત કર્યો. તેમણે કહ્યું કે, ‘ભારતના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહના નિધન વિશે સાંભળીને મને ખૂબ જ દુઃખ થયું છે. મને 2011માં તેમની માલદીવની મુલાકાત યાદ છે. જ્યાં મેં સંસદના તત્કાલિન અધ્યક્ષ તરીકે તેમને સભાને સંબોધિત કરવા આમંત્રણ આપ્યું હતું. મજલિસ મને તેમના વિદેશ મંત્રી તરીકેની પ્રથમ વખતની વાતચીત પણ યાદ છે. ભારતની જનતા અને સરકારને, તેમના સ્નેહીજનોને સાંત્વના મળે તેવી પ્રાર્થના.’

અમેરિકન રાજદ્વારી અને યુએસ-ઈન્ડિયા બિઝનેસ કાઉન્સિલ (USIBC)ના પ્રમુખ અતુલ કેશપે ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહના નિધન પર શોક વ્યક્ત કર્યો હતો. શ્રદ્ધાંજલિ આપતા કેશપે ડૉ. સિંહને ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના આધુનિક દ્વિપક્ષીય સંબંધોના શિલ્પકાર ગણાવ્યા હતા.

યુએસ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ એન્ટની બ્લિન્કને કહ્યુ હતુ કે, ‘ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહના નિધન પર યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ભારતના લોકો પ્રત્યે સંવેદના વ્યક્ત કરે છે. તેઓ યુએસ-ભારત વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીના સૌથી મોટા સમર્થકોમાંના એક હતા. યુએસ-ભારત નાગરિક પરમાણુ સહકાર કરારને આગળ વધારવામાં તેમનું નેતૃત્વ યુએસ-ભારત સંબંધોની સંભવિતતામાં મોટા રોકાણને ચિહ્નિત કરે છે, જેણે છેલ્લા બે દાયકામાં આપણા દેશોએ સાથે મળીને જે હાંસલ કર્યું છે તેનો પાયો નાંખ્યો હતો.’