જો તમે આ 7 કામ કરો છો, તો તમે ખરેખરમાં દેશભક્ત છો!

How to prove patriotism: તમે બધાએ એક શબ્દ ‘દેશભક્તિ’ સાંભળ્યો જ હશે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ દેશભક્તિ આખરે શું છે? જો આપણે આપણી દેશભક્તિને માપવી હોય તો આપણે તેને કયા માપદંડ પર માપીશું? આપણે કેવી રીતે જાણીશું કે મહાન દેશભક્ત કોણ છે? દરેક વ્યક્તિ દેશ માટે શહીદ નથી થઈ શકતો કે દરેકને સરહદ પર ઉભા રહીને દેશની સેવા કરવાની તક આપી શકાતી નથી. તો પછી સામાન્ય માણસને દેશભક્ત કેવી રીતે કહી શકાય? સ્વતંત્રતા દિવસ આવી ગયો છે. દરેક વ્યક્તિ દેશભક્તિમાં મગ્ન છે પરંતુ આપણે કેવી રીતે જાણીશું કે દરેક વ્યક્તિ ખરેખરમાં દેશભક્ત છે કે નહીં?  આપણી દેશ ભક્તિની માન્યતા આજીવન છે કે માત્ર 2 દિવસ માટ? સાંભળીને દુ:ખ થશે છે પરંતું આપણી દેશ ભક્તિ પોકળ હોઈ શકે છે? જે અમૂક ખાસ પ્રસંગે જ જાગે છે. સોશિયલ મીડિયામાં તિરંગા સાથે એક ફોટો કે રિલ બનાવીને દેશ ભક્તિ સાબિત ન થઈ શકે. જો દેશ સેવા જ કરવી હોય તો તેના માટે ઘણા અલગ-અલગ રસ્તાઓ છે. જે તમારા ઘર, વિસ્તાર અને શહેરથી લઈ અન્ય ઘણી વાતો પર નિર્ભર કરે છે.

1. શું આપણે બીજાને સાથે લઈને આગળ વધી રહ્યા છીએ?
‘હિંદી હૈ હમવતન હૈ હિન્દુસ્તાન હમારા’… હિન્દુસ્તાન આપણે એકલાએ નથી બનાવ્યું, બલ્કે આપણે બધાએ મળીને હિન્દુસ્તાન બનાવ્યું છે. જો આપણે આને આપણા હૃદય અને દિમાગમાં રાખીશું, તો આપણે હંમેશા એકબીજાને સાથે લઈને આગળ વધીશું. જો તમે કોઈ જરૂરિયાતમંદને મદદ કરી રહ્યા છો તો એક રીતે તમે તમારા દેશને મદદ કરી રહ્યા છો. જ્યારે તમે વિદેશમાં કોઈ દેશબંધુને જુઓ છો ત્યારે તમને સૌથી વધુ આનંદ થાય છે. ભલે આપણે રાજ્યો, જિલ્લાઓ, શહેરો, નગરો, શેરીઓ અને ઘરોમાં વહેંચાયેલા હોઈએ. પરંતુ અંતે આપણે એક જ દેશના રહેવાસીઓ છીએ. એટલા માટે જો તમને કોઈની મદદ કરવાની ટેવ હોય તો તમારામાં દેશભક્તિનો ગજબનો ગુણ હોય છે.

2. તમારી આસપાસ સ્વચ્છતાનું ધ્યાન રાખો
ખરા અર્થમાં દેશનો દરેક નાગરિક દેશનો સૈનિક છે. આપણે ભલે સરહદ પર ઊભા ન રહીએ પરંતુ દેશ પ્રત્યે આપણી કેટલીક ફરજો પણ છે. જો કોઈ કારણસર તમારું ઘર એક દિવસ સાફ ન થાય તો ઘરમાં ફેલાયેલી વસ્તુઓ અને ગંદકી જોઈને તમને માથાનો દુખાવો થવા લાગે છે. જ્યાં સુધી ઘર સાફ નહીં થાય ત્યાં સુધી તમને શાંતિ નહીં મળે. આ દેશ પણ આપણું ઘર છે, તો પછી અહીં ફેલાયેલી ગંદકી જોઈને આપણે શાંતિથી કેવી રીતે જીવી શકીએ? આપણી આસપાસનું વાતાવરણ સ્વચ્છ રાખવું એ આપણી ફરજ છે. આપણે બીજાની જવાબદારી ન લેવી જોઈએ, જો આપણે બધા આપણા માટે જવાબદાર બનીશું, તો જ પરિવર્તન આવવાનું શરૂ થશે. તેથી જો તમે પણ તમારી આસપાસની સ્વચ્છતાનું ધ્યાન રાખો તો તમે દેશભક્ત છો.

3. અતિથિ દેવો ભવનું પાલન
જ્યારે તમારા ઘરે કોઈ મહેમાન આવે છે ત્યારે તમે તેને ખૂબ જ સારી રીતે મહેમાનગતિ કરો છો. ઘણી વખત જો તમને મહેમાન પસંદ ન હોય તો પણ તમે તેનું સ્વાગત કરો છો અને આ બધું ફક્ત એટલા માટે છે કે મહેમાન બહાર ગયા પછી તમારા વિશે ખરાબ ન બોલે. એ જ રીતે વિદેશથી આવતા પ્રવાસીઓ પણ આપણા મહેમાન છે. જો તમે ક્યાંક ગયા છો અથવા તમારા શહેરમાં કોઈ વિદેશીને મુશ્કેલીમાં જુઓ છે તો તેની શક્ય હોય તેટલી મદદ ચોક્કસથી કરો. તે વિદેશી ભારતના દરેક રહેવાસીની પરીક્ષા માટે નહીં જાય. તેઓ તેમના પ્રવાસમાં જે લોકોને મળશે તેમના વલણ અનુસાર તેઓ ભારત વિશે પોતાનો અભિપ્રાય બનાવશે. એટલા માટે તેમને તમારાથી બને તેટલી મદદ કરો કારણ કે આ લોકો તેમના દેશમાં જશે અને કહેશે કે તેમને ભારત તરફથી કેટલો પ્રેમ મળ્યો છે. તમારી આવી વિચારસરણી તમને દેશભક્ત બનાવે છે.

4. રાષ્ટ્રગીત અને રાષ્ટ્રધ્વજનું સન્માન
આદર કોઈના પર લાદવામાં આવતો નથી. આ આપણા હૃદયમાં હોય છે. આપણને નાનપણથી જ શાળાઓમાં શીખવવામાં આવે છે કે જ્યારે પણ રાષ્ટ્રગીત વાગે ત્યારે આપણે તિરંગાની સામે સલામી આપીને ઊભા રહેવું જોઈએ. ઘણા લોકો માને છે કે રાષ્ટ્રગીત દરમિયાન ઉભા ન થવાથી દેશભક્તિ ઓછી થતી નથી. આ વાત સાચી છે પરંતુ એ પણ સત્ય છે કે રાષ્ટ્રગીત દરમિયાન ઉભા રહેવાથી ચોક્કસપણે દેશભક્તિ વધે છે. એવું જ છે કે આપણે બધા આપણા માતા-પિતાનો આદર કરીએ છીએ, પરંતુ જ્યારે આપણે કોઈ ખાસ પ્રસંગે તેમના પગને સ્પર્શ કરીએ છીએ અથવા તેમને ગળે લગાવીએ છીએ ત્યારે તેમને ખૂબ સારું લાગે છે. જ્યારે તેઓને સારું લાગે છે તો પછી શા માટે આપણે દરરોજ તેમના પગને સ્પર્શ કરી શકતા નથી? આ એક લાગણી છે જે અંદરથી ઉદભવે છે. આ લાદી શકાય નહીં પરંતુ આ આદત ચોક્કસ અપનાવી શકાય છે કે જ્યાં પણ તમે તિરંગો જુઓ ત્યાં તેને સલામી આપો અને જ્યારે રાષ્ટ્રગીત વાગે ત્યારે ઊભા થઈ જાઓ.

5. શું આપણે નિયમોનું પાલન કરીએ છીએ?
દરેક દેશ તેના દ્વારા બનાવેલા નિયમોના આધારે ચાલે છે. જો આપણે દેશના નાગરિક છીએ તો આ નિયમોનું પાલન કરવું આપણી ફરજ છે. ખેર, આ નિયમોથી બચવાના ઘણા રસ્તા છે અને આ ખુલ્લા માર્ગો પર આગળ વધીને આપણે ભ્રષ્ટાચારનો માર્ગ પણ ખોલી દીધો છે. આપણી અંદર દેશભક્તિ જગાવવા માટે આપણે શોર્ટકટ રસ્તો છોડીને નિયમોનું પાલન કરવું પડશે. જો આપણે નિયમોનું પાલન કરીશું તો આપણી સામેની વ્યક્તિએ પણ તેનું પાલન કરવું પડશે. તમારી આસપાસ શું થઈ રહ્યું છે તેનાથી તમને કોઈ ફરક પડવો જોઈએ નહીં, તમે તમારા નિયમો પ્રમાણે સાચા માર્ગ પર ચાલતા રહો. પોતાના પર વિશ્વાસ કરો, આનાથી મોટી કોઈ દેશભક્તિ ન હોઈ શકે.

6. જ્યાં તમને કંઈક ખોટું લાગે છે, ત્યાં પ્રશ્નો પૂછો
આ અજીબ લાગશે પણ જો તમને સવાલ પૂછવાની આદત હોય તો તમે દેશભક્ત છો. કારણ કે પ્રશ્નો એવા લોકો જ પૂછે છે જેઓ ‘જેમ ચાલે છે તેમ ચાલવા દો’ એ કહેવત સાથે સહમત નથી. આપણે આપણા દેશને સારો બનાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ છીએ અને જો વસ્તુઓ જેમ છે તેમ ચાલુ રહેશે તો આપણે કેવી રીતે વધુ સારા કરી શકીએ? માટે જ પ્રશ્નો પૂછો. જ્યાં પણ તમને લાગે છે કે કંઈક ખોટું છે, ભલે તમે તેના વિશે કંઈ ન કરી શકો, ઓછામાં ઓછું પૂછો કે આવું કેમ થઈ રહ્યું છે. તમારા પ્રશ્નો લોકોને વિચારવા મજબૂર કરશે અને એકવાર લોકો વિચારે તો પરિવર્તન નિશ્ચિત છે.

7. પ્રથમ મારી ખાસ આદત
એક વાક્ય ખૂબ પ્રચલિત થયું, ‘દરેક વ્યક્તિ ઇચ્છે છે કે ભગતસિંહ ફરી જન્મ લે પણ કોઈ નથી ઈચ્છતું કે તે પોતાના ઘરે જન્મે.’ ખરેખરમાં આપણે બધા પરિવર્તન ઈચ્છીએ છીએ પરંતુ શરૂઆત કરવાના નામે પ્રથમ વ્યક્તિ બનવા માંગતા નથી. વિશ્વાસ રાખો. તમે એક પગલું માંડશો ત્યારે તમારી પાછળ અનેક લોકો હશે. દરેક વ્યક્તિ પોતાના દેશને આગળ વધતો જોવા માંગે છે. માટે સારૂ કરવા માટે કોઈની રાહ ન જુઓ પોતાનાથી જ શરૂઆત કરો. જો તમારામાં આ આદત પહેલાથી જ છે તો તમે દેશભક્ત છો.

જોયુ તમારામાં દેશભક્તિ કેટલી સરળ છે અને તેને અન્ય સામે સાબિત કરવાની જરૂર નથી. તેને તો માત્ર પોતાની સામે જ સાબિત કરવાની છે. તમારૂં મન પોતે તમને કહેશે કે તમે દેશભક્ત છો અથવા નહીં. સ્વતંત્રતા દિવસના પર્વ પર પોતાની અંદર દેશ ભક્તિ જગાડવાની વધુ સારૂ કામ કોઈ ન હોઈ શકે. તો આ ઉપર લખેલી બાબતોમાંથી કોઈ વાત તમારાથી છૂટી ગઈ હોય તો તેની શરૂઆત આ સ્વતંત્રતા દિવસથી કરો. કોઈ બીજાની સામે સાબિત કરવા માટે નહીં પરંતુ પોતાની સામે સાબિત કરવા માટે… આપણા દેશ માટે.