‘વન નેશન વન ઈલેક્શન’ લઇને પેનલે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુને રિપોર્ટ સોંપ્યો

One Nation One Election: પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતા હેઠળની ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિએ ‘વન નેશન વન ઈલેક્શન’ને લઈને રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુને પોતાનો રિપોર્ટ સોંપ્યો છે. એક તરફ સુપ્રીમ કોર્ટના ચારેય પૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશો જસ્ટિસ દીપક મિશ્રા, જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈ, જસ્ટિસ શરદ અરવિંદ બોબડે અને જસ્ટિસ યૂયૂ લલિતની સલાહ લેતી પેનલે લેખિત જવાબો આપ્યા,જેમાંથી તમામ એક સાથે ચૂંટણી કરાવવાની તરફેણમાં દેખાયા હતા, જ્યારે બીજી બાજુ હાઈકોર્ટના ત્રણ ભૂતપૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશો અને ભૂતપૂર્વ રાજ્ય ચૂંટણી કમિશનરે ‘એક રાષ્ટ્ર, એક ચૂંટણી’ના વિચાર સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો. ‘વન નેશન વન ઈલેક્શન’ પરની સમિતિએ 62 પક્ષોનો સંપર્ક કર્યો હતો, જેમાંથી 47એ જવાબ આપ્યો હતો. બીજી બાજુ 32 પક્ષોએ એક સાથે ચૂંટણી યોજવાનું સમર્થન કર્યું હતું, જ્યારે 15 પક્ષોએ તેનો વિરોધ કર્યો હતો અને 15 પક્ષોએ કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી ન હતી.

4 રાષ્ટ્રીય પક્ષોએ ચૂંટણીનો વિરોધ કર્યો
રાષ્ટ્રીય પક્ષોમાં, કોંગ્રેસ, આમ આદમી પાર્ટી, બહુજન સમાજ પાર્ટી અને ભારતીય કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી (માર્કસવાદી)એ પ્રસ્તાવનો વિરોધ કર્યો હતો, જ્યારે ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) અને નેશનલ પીપલ્સ પાર્ટીએ તેનું સમર્થન કર્યું હતું.રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું કે 15 રાજકીય પક્ષો સિવાય 47 રાજકીય પક્ષો તરફથી જવાબો મળ્યા છે. 32 રાજકીય પક્ષોએ માત્ર એકસાથે ચૂંટણીની પ્રણાલીને ટેકો આપ્યો ન હતો, પરંતુ દુર્લભ સંસાધનોને બચાવવા, સામાજિક સંવાદિતાનું રક્ષણ કરવા અને આર્થિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે તેને અપનાવવાની હિમાયત પણ કરી હતી. બીજી બાજુ AAP, કોંગ્રેસ અને CPI(M)એ દરખાસ્તને ફગાવી દીધી હતી અને કહ્યું કે તે લોકશાહી અને બંધારણના મૂળભૂત માળખાને નબળી પાડે છે. BSPએ તેનો વિરોધ કર્યો ન હતો, પરંતુ દેશના વિશાળ પ્રાદેશિક વિસ્તાર અને વસ્તીને લગતી ચિંતાઓ દર્શાવી હતી, જે અમલીકરણને પડકારરૂપ બનાવી શકે છે.

કયા રાજ્યના પક્ષો વિરોધ કે સમર્થનમાં છે?
રાજ્યની પાર્ટીઓમાં AIUDF, TMC, AIMIM, CPI, DMK, NPF (નાગા પીપલ્સ ફ્રન્)ટ અને સમાજવાદી પાર્ટીએ એકસાથે ચૂંટણી કરાવવાના પ્રસ્તાવનો વિરોધ કર્યો હતો. AIADMK, ઓલ ઝારખંડ સ્ટુડન્ટ યુનિયન, અપના દળ (સોની લાલ), આસામ ગણ પરિષદ, બીજુ જનતા દળ, લોક જનશક્તિ પાર્ટી (આર), મિઝો નેશનલ ફ્રન્ટ, નેશનાલિસ્ટ ડેમોક્રેટિક પ્રોગ્રેસિવ પાર્ટી, શિવસેના, જનતા દળ (યુનાઈટેડ), સિક્કિમ ક્રાંતિકારી મોરચા , શિરોમણી અકાલી દળ અને યુનાઈટેડ પીપલ્સ પાર્ટી લિબરલે પ્રસ્તાવને ટેકો આપ્યો હતો.

ત્રણ ભૂતપૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશોએ આ વાંધો વ્યક્ત કર્યો હતો
ન્યુઝ એજન્સી અનુસાર, હાઈકોર્ટના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશોમાંથી 9 એ એક સાથે ચૂંટણીને સમર્થન આપ્યું હતું, જ્યારે 3 ભૂતપૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશોએ વાંધો વ્યક્ત કર્યો હતો. જેમાં દિલ્હી હાઈકોર્ટના પૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશ અજીત પ્રકાશ શાહે ‘વન નેશન વન ઈલેક્શન’ના કોન્સેપ્ટનો વિરોધ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે આનાથી વિકૃત મતદાન પદ્ધતિ અને રાજ્ય-સ્તરના રાજકીય ફેરફારો તેમજ લોકશાહી અભિવ્યક્તિ પર અંકુશ આવી શકે છે. વધુમાં ઉમેર્યું કે એકસાથે ચૂંટણીઓ રાજકીય જવાબદારીને અવરોધે છે કારણ કે નિયત શરતો પ્રતિનિધિઓને કામગીરીની કોઈપણ ચકાસણી વિના અનુચિત સ્થિરતા પ્રદાન કરે છે, જે લોકશાહી સિદ્ધાંતોના વિરુદ્ધ છે.

તમિલનાડુના ભૂતપૂર્વ રાજ્ય ચૂંટણી કમિશનર વિરોધમાં આવ્યા
વર્તમાન અને ભૂતપૂર્વ રાજ્ય ચૂંટણી કમિશનરોમાંથી 7એ ‘વન નેશન વન ઇલેક્શન’ને સમર્થન આપ્યું હતું, જ્યારે તમિલનાડુના ભૂતપૂર્વ ચૂંટણી કમિશનર વી પલાનીકુમારે વાંધો વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે આનાથી ચૂંટણી દરમિયાન સ્થાનિક મુદ્દાઓ પર રાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓનું વ્યાપક પ્રભુત્વ રહેશે. આ ઉપરાંત, તેમણે ચૂંટણીલક્ષી માનવશક્તિની અછતના ગંભીર મુદ્દા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને ચૂંટણીના સુચારૂ અને કાર્યક્ષમ અમલીકરણની ખાતરી કરવા માટે સ્ટાફને મજબૂત બનાવવાની આવશ્યકતા પર ભાર મૂક્યો હતો. નોંધનીય છે કે પેનલે ગુરુવારે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુને પોતાનો રિપોર્ટ સોંપ્યો હતો, જેમાં પ્રથમ પગલા તરીકે લોકસભા અને રાજ્યોની વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ અને પછી 100 દિવસની અંદર સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ કરાવવાની ભલામણ કરવામાં આવી હતી.